Powązkowska 15 01-797 Warszawa


  Kontakt : +48 22 300 86 40

All posts by Łukasz Kamiński

Opinia OBSiL KRRP z dnia 16 maja 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 451)

Głównym celem przyświecającym proponowanym w projekcie zmianom jest zwiększenie transparentności procesu karnego. Osiągnięciu tego celu ma służyć wzmocnienie konstytucyjnej zasady jawności rozprawy w postępowaniu karnym oraz zagwarantowanie w pełniejszym zakresie możliwości utrwalania przebiegu rozprawy przez przedstawicieli środków masowego przekazu.

Pełny tekst opinii z dnia 16 maja 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 451) publikujemy poniżej:

Opinia OBSiL KRRP z dnia 16 maja 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 451)

Czytaj więcej

Nowelizacja ustawy – prawo zamówień publicznych

W Sejmie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 366), który ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (dyrektywa klasyczna) i dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającej dyrektywę 2004/17/WE (dyrektywa sektorowa).

Projekt wprowadza w art. 4 nowe wyłączenia obejmujące m. in. usługi prawne w zakresie zastępstwa procesowego wykonywanego przez adwokata, radcę prawnego lub prawnika zagranicznego w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniu arbitrażowym, pojednawczym, przed sądami, trybunałami lub innymi organami państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa trzeciego, międzynarodowymi sądami, trybunałami, instancjami arbitrażowymi lub pojednawczymi; doradztwa prawnego w zakresie przygotowania ww. postępowań lub gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że sprawa, której dotyczy doradztwo, stanie się przedmiotem ww. postępowań; notarialnego poświadczania i uwierzytelniania dokumentów; świadczonych przez pełnomocników lub inne usługi prawne, których wykonawcy są wyznaczani przez sąd lub trybunał danego państwa członkowskiego; oraz związane z wykonywaniem władzy publicznej. Rozwiązanie to stanowi implementację postanowień dyrektywy klasycznej i należy ocenić je pozytywnie, gdyż umożliwi zamawiającym zawieranie umów w zakresie usług prawniczych z tymi radcami, adwokatami i prawnikami zagranicznymi, których darzą zaufaniem.

Szersze omówienie tej kwestii zawarte jest w opinii OBSiL z 22 maja 2015 r. oceniającej poprzedni projekt nowelizacji ustawy – Prawo zamówień publicznych (https://biblioteka.kirp.pl/items/show/419). Opinia do aktualnego projektu odnosi się do pozostałych proponowanych w nim zmian: https://biblioteka.kirp.pl/items/show/538

Czytaj więcej

Komunikat

po spotkaniu w Ministerstwie Sprawiedliwości w przedmiocie skierowanego przez Komisję Europejską w dniu 19 czerwca 2015 r. wezwania do usunięcia przez Rzeczpospolitą Polską uchybienia, dotyczącego stosowania minimalnych stawek wynagrodzenia dla rzeczników patentowych (naruszenie nr 2015/2102).

W dniu 18 marca 2016r. w Ministerstwie Sprawiedliwości, na zaproszenie Zastępcy Dyrektora Departamentu Legislacyjnego w Ministerstwie Sprawiedliwości Andrzeja Rynga, odbyło się kolejne spotkanie konsultacyjne dotyczące skierowanego przez Komisję Europejską w dniu 19 czerwca 2015 r. wezwania do usunięcia przez Rzeczpospolitą Polską uchybienia, dotyczącego stosowania minimalnych stawek wynagrodzenia dla rzeczników patentowych (naruszenie nr 2015/2102).

W spotkaniu uczestniczyli, obok przedstawicieli strony rządowej, Prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych Anna Korbela, przedstawiciel Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych Marcin Sala-Szczypiński oraz przedstawiciel Naczelnej Rady Adwokackiej Rafał Dębowski.

Zarzucane przez Komisję Europejską naruszenie tzw. dyrektywy usługowej (Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym [Dz.Urz.U.E. serii L nr 376 z dnia 27.12.2006 r., str. 36 i nast.]) przejawia się w ocenie Komisji w obowiązywaniu na gruncie prawa polskiego stawek minimalnych za czynności rzeczników patentowych.

Stawki powyższe (stawki minimalne opłat za czynności rzeczników patentowych, wykonujących zawód w kancelariach patentowych oraz zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej) ustalone zostały w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności rzeczników patentowych z dnia 2 grudnia 2003 r. (Dz.U. Nr 212, poz. 2076), wydanym zgodnie z delegacją zawartą w art. 13 ustawy o rzecznikach patentowych z dnia 11 kwietnia 2001 r. tj. z dnia 1 lutego 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 221).

Komisja Europejska w wezwaniu do usunięcia uchybienia stwierdziła, iż „Ustalanie stawek minimalnych za czynności rzeczników patentowych w Polsce ogranicza swobodę przepływu usługodawców, ponieważ stanowi ono ograniczenie dla podmiotów, które pragną wejść na rynek, ale nie mogą konkurować w zakresie cen za swoje usługi.”

Udział przedstawicieli samorządu radców prawnych uzasadniony był nie tylko formalną konsultacją stanowiska, ale przede wszystkim podobieństwem sposobu regulacji stawek minimalnych opłat za czynności rzeczników patentowych oraz stawek minimalnych opłat za czynności radców prawnych. Podobieństwo to potencjalnie skutkować może formułowaniem analogicznych uwag wobec regulacji dotyczących stawek minimalnych opłat za czynności radców prawnych. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, iż Europejski Trybunał Sprawiedliwości już w sprawach Cipolla i Capodarte (wyrok ETS z dnia 5 grudnia 2006 r. w połączonych sprawach C-94/04 i C-202/04, publ.: Legalis nr 79149), odnosząc się do obowiązujących we Włoszech regulacji określających bezwzględnie obowiązujące, minimalne honoraria adwokackie – wskazał, iż: „Zakaz odstępstwa w drodze umowy od minimalnych honorariów ustalonych przez stawki opłat przewidziane we włoskim ustawodawstwie może utrudnić dostęp adwokatów, którzy prowadzą kancelarię w innym państwie członkowskim, niż Republika Włoska, do włoskiego rynku usług prawnych (…). W konsekwencji zakaz ten stanowi ograniczenie w rozumieniu art. 43 WE.”

Uczestnicy spotkania podkreślali, iż zarzuty Komisji można rozpatrywać jedynie w aspekcie formalnym (sam fakt istnienia regulacji określających stawki minimalne), a nie w aspekcie merytorycznym, bowiem wysokość stawek minimalnych ustalona została na poziomie tak niskim, iż w praktyce niemożliwe jest konkurowanie poprzez oferowanie stawek niższych (byłyby to stawki ewidentnie dumpingowe, znacznie poniżej rzeczywistych kosztów). Uznając jednak zasadność zarzutów Komisji w aspekcie formalnym, uczestnicy spotkania rekomendowali rozważenie możliwości dokonania zmian kwestionowanej regulacji w taki sposób, by wyeksponować możliwość ustalenia w umowie pomiędzy klientem a rzecznikiem patentowym wynagrodzenia niższego niż stawka minimalna, a przepisom ustalającym stawki nadać jednoznacznie charakter ius dispositivum. Stawki minimalne nie miałyby wówczas charakteru bezwzględnie obowiązującego, nie prowadziłyby wobec tego do ograniczenia konkurencji ani ograniczenia do rynku dla podmiotów z innych państw członkowskich.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) przewiduje w § 18 możliwość ustalenia w szczególnie uzasadnionych przypadkach, a zwłaszcza gdy przemawia za tym sytuacja materialna lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, opłaty niższej niż stawka minimalna albo rezygnacji z opłaty w całości. Oznacza to, że „minimalne stawki radcowskie” nie mają charakteru bezwzględnie obowiązującego, a jako takie nie mogą zostać uznane za ograniczające konkurencję.

Czytaj więcej

Korespondencja w sprawie radców prawnych zatrudnionych w służbie cywilnej

W dniu 17 marca do Krajowej Rady Radców Prawnych wpłynęła odpowiedź Pani Minister Beaty Kempy na opinię dotyczącą projektu Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania ocen okresowych urzędników służby cywilnej i pracowników służby cywilnej, która w dniu 15 lutego b.r. złożona została na jej ręce, przez Wiceprezesa KRRP r.pr. Arkadiusza Berezę.

W stanowisku przygotowanym przez ekspertów Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych wskazano, że projektowane Rozporządzenie w zakresie dotyczącym sposobu przeprowadzania ocen okresowych, w tym wzoru arkusza i trybu sporządzanej oceny okresowej, nie respektuje regulacji zawartej w art. 16 u.r.p.. Przedstawiono również propozycje zmian w tym zakresie oraz zaznaczono, że okoliczność, iż obecnie przygotowywane jest nowe rozporządzenie, pozwala na usunięcie wskazanych uchybień. Ponadto zaznaczono, że proponowane zmiany stanowią proste uwzględnienie w projektowanym Rozporządzeniu regulacji wynikającej z ustawy o radcach prawnych i w tym sensie nie stanowią nowości normatywnej, zaś ich umieszczenie w rozporządzeniu ma znaczenie przede wszystkim informacyjne oraz ma zapobiegać pomijaniu regulacji wynikającej z ustawy o radcach prawnych. Pełny tekst opinii znajduje się tutaj: link.

W odpowiedzi na przedstawione w opinii propozycje, Pani Minister zgodziła się z tezą ekspertów OBSiL, dotyczącą celu wydania projektowanego rozporządzenia, którym jest dostosowanie dotychczasowych rozwiązań merytorycznych do zmienionego zakresu podmiotowego ocen okresowych, wynikających z nowelizacji ustawy o służbie cywilnej. Zaznaczyła jednak, iż ze względu na ten właśnie cel jak i zaawansowany etap prac legislacyjnych dotyczących rozporządzenia, nie jest możliwe uzupełnienie projektu o proponowane w opinii regulacje, odnoszące się do ocen okresowych radców prawnych zatrudnionych w służbie cywilnej.  Podzielając jednak pogląd wyrażony w opinii Krajowej Rady Radców Prawnych, dotyczący konieczności respektowania przepisów ustawy o radcach prawnych, Pani Minister wskazała jednocześnie, że upowszechnianie wśród pracodawców tworzących administrację rządową informacji o obowiązku przestrzegania ustawy o radcach prawnych wobec zatrudnionych u nich radców prawnych jest rzeczą oczywistą oraz niezbędną i istnieje w tym aspekcie konieczność informowania pracodawców z sektora rządowego.

Pełny tekst odpowiedzi:

Służba cywilna – odpowiedź B. Kempa

/Fot. Wikipedia.pl/

Czytaj więcej

Posiedzenie Zespołu do spraw Doskonalenia Regulacji Gospodarczych

W dniu 11 marca br. w Ministerstwie Rozwoju odbyło się posiedzenie Zespołu do spraw Doskonalenia Regulacji Gospodarczych, w skład którego – jako reprezentant Krajowej Rady Radców Prawnych – wchodzi dr hab. r.pr. Rafał Stankiewicz, członek Rady Programowej Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji KRRP.

Zespół, jako organ pomocniczy Ministra Rozwoju kontynuuje prace nad realizacją zadania polegającego na kształtowaniu oraz polepszaniu warunków wykonywania działalności gospodarczej w Polsce.  Celem realizacji zadania jest m.in. analiza przepisów prawa regulujących podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w celu identyfikowania barier prawnych rozwoju przedsiębiorczości i formułowania propozycji działań, służących likwidacji lub ograniczeniu tych barier, w tym przedstawianie konkretnych projektów rozwiązań legislacyjnych jak również zgłaszanie propozycji w zakresie poprawy jakości regulacji prawnych, w szczególności poprzez rozwijanie systemu Oceny Skutków Regulacji.

Czytaj więcej

Aktywność radców prawnych w toku prac legislacyjnych nad zmianą procedury karnej

W dniu 10 marca 2016 r. miało miejsce posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, poświęcone rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych w czasie drugiego czytania (również w dniu 10 marca 2016 r.) do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druki nr 207 i 267).

W posiedzeniu Krajową Radę Radców Prawnych reprezentował ekspert Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji, radca prawny dr hab. Jarosław Zagrodnik. W trakcie posiedzenia negatywnie ocenił zmianę przewidującą skreślenie przepisów dotyczących możliwości wyznaczenia obrońcy (art. 80 a k.p.k.) oraz pełnomocnika (art. 87 a k.p.k.) z urzędu na podstawie wniosku strony (odpowiednio oskarżonego i np. pokrzywdzonego). Ekspert OBSiL podniósł m.in., że zachowanie obowiązującej obecnie regulacji może przynieść korzyści w zakresie przyspieszenia postępowania, zwłaszcza gdyby dodatkowo dokonać korekty proponowanych zmian w zakresie modelu postępowania odwoławczego (poprzez utrzymanie istniejącego rozwiązania granic kontroli odwoławczej, opartego na obowiązku sformułowania zarzutów przez każdego, kto wnosi środek odwoławczy).

Zaniepokojenie samorządu radców prawnych wyrażone zostało również w odniesieniu do regulacji zawartej w projektowanych przepisach art. 168 a i art. 168 b k.p.k. W ich świetle doszłoby z jednej strony do sui generis legalizacji dowodów uzyskanych za pomocą czynu zabronionego w procesie karnym, a z drugiej strony przewidują one dopuszczenie w procesie karnym dowodów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej, dotyczących czynów nieobjętych postanowieniem sądu o ich zarządzeniu, co miałoby miejsce wyłącznie na podstawie decyzji prokuratora.

Z poparciem przedstawiciela OBSiL KRRP spotkały się poprawki dotyczące rezygnacji z wydłużenia od 6 miesięcy do roku okresu, po którym możliwe jest uchylenie prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania, uwzględnienie kasacji oraz wznowienie z urzędu postępowania sądowego zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu na niekorzyść oskarżonego. Podniesiono braku racjonalnego uzasadnienia dla nadwątlenia w drodze zarysowanej zmiany normatywnej zasady stabilności prawomocnych orzeczeń.

Z kontestacją ze strony przedstawiciela Ośrodka spotkały się natomiast poprawki zmierzające do rezygnacji z uchylenia przepisów przewidujących konsensualne zakończenie procesu karnego, zawierające unormowania stawiające pod znakiem zapytania prawnokarną ochronę dobra publicznego mimo publicznoprawnego charakteru przestępstwa (art. 59 a k.k.), lub zakładające modyfikację ogólnych reguł wymiaru kary kosztem rzeczywistej prawnokarnej ochrony dobra wspólnego lub dobra pokrzywdzonego w sytuacjach, w których okoliczności popełnienia przestępstwa i wina sprawcy nie budzą wątpliwości (art. 60 a k.k.). Zajęte we wzmiankowanej kwestii stanowisko było konsekwencją prezentowanej od samego początku procesu legislacyjnego opinii samorządu radcowskiego.

Obecni na posiedzeniu Podkomisji Nadzwyczajnej prokuratorzy, zasadniczo prezentowali stanowisko zgodne ze stanowiskiem rządowym.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, została przyjęta przez Sejm w dniu 11 marca 2016 r. W dniu 15 marca 2016 r. ustawa była procedowana przez Komisję Ustawodawczą Senatu na wspólnym posiedzeniu z senacką Komisją Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Wobec przyjęcia sprawozdania połączonych komisji, przedmiotową ustawą zajmuję się obecnie Senat, na posiedzeniu w dniach 16 – 18 marca 2016 r.

Czytaj więcej