Projekt stanowi rezultat prac Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Impuls do ich podjęcia stanowiła petycja Naczelnej Rady Adwokackiej z 31 lipca 2020 r. Ekspert Ośrodka wskazuje, że propozycja legislacyjna zawiera nieco odmienną regulację, niż zawarta w petycji.
Petycja Naczelnej Rady Adwokackiej zawierała propozycję dodania do art. 217c ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (t. j. Dz. U. z 2021 r., poz. 53 ze zm.; dalej: k.k.w.), regulującego problematykę dostępu osoby tymczasowo aresztowanej do aparatu telefonicznego, przepisu § 2a w następującym brzmieniu: „§2a. Jeżeli tymczasowo aresztowany ma ustanowionego obrońcę, organ, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje na wniosek obrońcy, przesyła niezwłocznie do dyrektora aresztu śledczego, w którym przebywa tymczasowo aresztowany, zarządzenie o bezterminowej zgodzie na korzystanie przez tego tymczasowo aresztowanego z aparatu telefonicznego w celu utrzymywania kontaktu z ustanowionym w sprawie obrońcą. Zgoda jest skuteczna do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, także w przypadku zmiany w toku postępowania organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje lub jednostki penitencjarnej, w której wykonywane jest tymczasowe aresztowanie. Z chwilą zawiadomienia organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, o ustaniu stosunku obrończego, organ z urzędu wydaje zarządzenie o uchyleniu zarządzenia, o którym mowa w zdaniu pierwszym i przesyła je niezwłocznie do dyrektora aresztu śledczego, w którym przebywa tymczasowo aresztowany”.
Projekt Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji z kolei zakłada, że w art. 217c k.k.w.:
1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) może korzystać z aparatu telefonicznego, z uwzględnieniem § 2–3, na zasadach określonych w regulaminie organizacyjno-porządkowym wykonywania tymczasowego aresztowania, za zgodą organu, do którego dyspozycji pozostaje;”;
po § 2 dodaje się § 2a i 2b w brzmieniu:
„§ 2a. Jeżeli tymczasowo aresztowany ma ustanowionego albo wyznaczonego obrońcę, organ do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, na wniosek obrońcy wydaje zarządzenie o bezterminowej zgodzie na wielokrotne korzystanie przez tymczasowo aresztowanego z aparatu telefonicznego w celu utrzymywania kontaktu z tym obrońcą, który złożył wniosek, i przesyła je niezwłocznie do dyrektora aresztu śledczego, w którym przebywa tymczasowo aresztowany. Zgoda jest skuteczna do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, także w przypadku zmiany w toku postępowania organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, lub jednostki penitencjarnej, w której wykonywane jest tymczasowe aresztowanie. Przepis § 2 stosuje się.
2b. Z chwilą zawiadomienia organu, do którego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje, o ustaniu stosunku obrończego, organ ten z urzędu wydaje zarządzenie o uchyleniu zarządzenia, o którym mowa w § 2a, i przesyła je niezwłocznie do dyrektora aresztu śledczego, w którym przebywa tymczasowo aresztowany.”.
Projekt zamyka przepis art. 2, zgodnie z którym ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ekspert Ośrodka ocenia, iż zaproponowane rozwiązania stanowią co do zasady przejaw trafnych spostrzeżeń de lege lata oraz obserwacji praktyki stosowania prawa w omawianym zakresie. Zawierają także rozwiązania słuszne co do kierunku zmian. Wskazane uwagi polemiczne mogą natomiast stanowić punkt odniesienia dla dalszych prac, w szczególności ewentualnych kolejnych, dalej idących projektów nowelizacji.
Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych