Krajowa Rada Radców Prawnych zaopiniowała projekt z dnia 23 maja 2016 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw zmierzający do wprowadzenia do polskiego prawa karnego zmian mających w założeniu skutkować zwiększeniem efektywności mechanizmów służących pozbawiania sprawców przestępstw korzyści z nich osiąganych.
Projekt przewiduje m.in. wprowadzenie możliwości orzeczenia przepadku przedmiotów i składników majątkowych przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa, z którego sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości oraz w wypadkach wskazanych w ustawie, chociażby nie stanowiło własności sprawcy. W istniejącej już regulacji przepadku korzyści majątkowej projekt precyzuje, że za korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa uważa się także wszelkie pożytki, jakie sprawca lub inny podmiot uzyskał z takiej korzyści. Ponadto zmienia się zakres przedmiotowy orzekania tego środka – poprzez umożliwienie orzekania go także w odniesieniu do sprawców działających w ramach zorganizowanej grupy lub związku, mającego na celu popełnianie przestępstw, a także w odniesieniu do każdego przestępstwa zagrożonego karą, której górna granica nie jest niższa, niż 5 lat pozbawienia wolności, o ile przestępstwo prowadziło lub mogło prowadzić do osiągnięcia korzyści majątkowej. Zastrzeżenia zgłoszono m.in. do wprowadzanej projektem możliwości orzekania przepadku składników przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa w przypadku nieumyślnego pomocnictwa. Za niedopuszczalne uznano objęcie domniemaniem przestępnego pochodzenia majątku uzyskanego w okresie 5 lat przed popełnieniem przestępstwa, bowiem uregulowanie pozwalające na orzeczenie przepadku korzyści uzyskanych w okresie, kiedy sprawca nie popełnił jeszcze przestępstwa, które mu przypisano, stanowić będzie obejście zasady domniemania niewinności w zakresie prawnokarnych skutków skazania. Zwrócono także uwagę na kilka innych kwestii budzących wątpliwości.
Opinia została opracowana w ramach prac Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.