Powązkowska 15 01-797 Warszawa


  Kontakt : +48 22 300 86 40

Kategoria: Aktualności

Opinia KRRP w sprawie projektów rozporządzeń dotyczących „stawek radcowskich” przekazana Ministrowi Sprawiedliwości

Uchwała Nr 272/IX/2016 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z 30 czerwca 2016 r. zawierająca negatywną opinię dotyczącą projektów rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu oraz rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych została przekazana Ministrowi Sprawiedliwości w dniu 1 lipca 2016 r.

Wskazano w niej, że Projektodawca błędnie zdiagnozował przesłanki, które przemawiałyby za ingerencją w obowiązujące regulacje, poprzez obniżenie kwot zasądzanych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, a skutki proponowanych zmian będą wręcz odwrotne do poczynionych założeń, albowiem szansa na odzyskanie przez strony kosztów poniesionych w celu dochodzenia należnych praw przed sądem stanie się jeszcze bardziej iluzoryczna. To z kolei przełoży się na ograniczenie prawa do sądu wskutek zaniechania dochodzenia należnych roszczeń w następstwie rachunku ekonomicznego strony, która nie będzie miała szansy na zwrot poniesionych kosztów.

Uzasadniono konieczność podjęcia innych racjonalnych działań w sferze wymiaru sprawiedliwości, które spowodowałyby zmniejszenie liczby spraw trafiających na wokandę sądów oraz uwzględniały słuszne postulaty obywateli do rozpatrywania ich spraw przez sądy w rozsądnym czasie, a profesjonalnym pełnomocnikom pozwoliłoby na godziwe wynagrodzenie za udzielaną pomoc prawną.

Podkreślono, że wprowadzenie proponowanych zmian uderzy w obywateli jako beneficjentów pomocy prawnej, a także w młodych radców prawnych rozpoczynających wykonywanie zawodu, których honoraria są określane w oparciu o stawki urzędowe. To w konsekwencji wpłynie na ograniczenie ich udziału w rynku świadczenia pomocy prawnej.

Zaznaczono także, że nieuzasadnione jest przerzucanie na radców prawnych ciężaru finansowego świadczenia pomocy prawnej z urzędu, co ma już obecnie miejsce.

Pełny tekst opinii – Uchwała Nr 272/IX/2016 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 30 czerwca 2016 r.

Czytaj więcej

Opinia do projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej

KRRP przedstawiła opinię do projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie dotyczącym zmian przepisów Kodeksu karnego skarbowego. Opiniowana ustawa oraz przewidziane w niej zmiany w zakresie regulacji prawa i procesu karnego skarbowego stanowią konsekwencję uregulowań zawartych w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, wprowadzającej gruntowne, systemowe i ustrojowe zmiany w zakresie organizacji służb administracji skarbowej, kontroli skarbowej oraz Służby Celnej odpowiedzialnych za działalność w sferze ścigania przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych.

W dużej części przedstawione w projekcie propozycje zmian przepisów Kodeksu karnego skarbowego oceniono w opinii pozytywnie. Wskazano jednak na zasadność zmiany przepisu art. 16 a KKS w płaszczyźnie normatywnej warunków czynnego żalu uregulowanego w powołanym przepisie w sposób sprowadzający się w istocie do wyeliminowania końcowego fragmentu tego przepisu obejmującego zwrot „lub narażoną na uszczuplenie”. Ponadto postulowano także zmiany w zakresie przepisów odsyłających  i doprecyzowanie treści niektórych projektowanych przepisów.

Opinia OBSiL KRRP z dnia 23 czerwca 2016 r. do projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie dotyczącym zmian przepisów Kodeksu karnego skarbowego

Czytaj więcej

Opinia do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego

KRRP przedstawiła opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego. Projekt przewiduje zmiany mające na celu usunięcie zaległości powstałych w procesie migracji aktów stanu cywilnego do rejestru centralnego oraz wyeliminowanie z obrotu wadliwie sporządzonych aktów stanu cywilnego. Ponadto doprecyzowuje te regulacje, które wzbudziły w praktyce największe wątpliwości interpretacyjne.

W opinii co do zasady pozytywnie oceniono rozwiązania przewidywane projektem jako wychodzące naprzeciw oczekiwaniom praktyki. Jedynie w przedmiocie niektórych unormowań zaproponowano doprecyzowanie treści projektowanych.

Opinia OBSiL KRRP z dnia 18 czerwca 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego

Czytaj więcej

KRRP o pracach legislacyjnych nad rozporządzeniami dotyczącymi opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu

W załączeniu publikujemy wystąpienie wiceprezesa KRRP Arkadiusza Berezy do Ministra Sprawiedliwości w sprawie prowadzonych prac legislacyjnych nad rozporządzeniami dotyczącymi opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

Wystąpienie wiceprezesa KRRP Arkadiusza Berezy do Ministra Sprawiedliwości

Czytaj więcej

KRRP o projekcie PSL dotyczącym zmian w ustawie o TK

KRRP przedstawiła opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wniesionego przez grupę posłów PSL (druk Nr 569).

Projekt zawiera przede wszystkim propozycję wprowadzenia regulacji mającej na celu zmianę sposobu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego co najmniej kwalifikowaną większością 2/3 głosów. Ponadto projektodawcy proponują ustawowe rozwiązanie spornej sytuacji powstałej w 2015 roku, związanej z obsadzeniem stanowisk sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Dodatkowo projekt zawiera propozycje uregulowania kolejności rozpoznawania spraw, a także trybu wyznaczania przewodniczącego składu, sędziego sprawozdawcy oraz składu orzekającego. Zaproponowane rozwiązania odnoszą się także do kwestii ustanowienia wyjątku od zasady ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, a także zmiany trybu ogłaszania przyszłych orzeczeń oraz orzeczeń, które nie zostały dotychczas ogłoszone.

W opinii wskazano, że regulacja przewidująca wybór sędziów TK większością co najmniej 2/3 głosów w obecności połowy ustawowej liczby posłów znacznie utrudni procedurę wyboru sędziów i należy ją ocenić jako dysfunkcjonalną.

Proponowane rozwiązanie spornej sytuacji związanej z wyborem w dniu 8 października 2015 r. sędziów TK, którzy nie złożyli wobec Prezydenta RP ślubowania oraz z wyborem w dniu 2 grudnia 2015 r. sędziów TK, od których Prezydent RP odebrał ślubowanie poprzez ich przejście w stan spoczynku lub alternatywnie zrzeczenie się urzędu w terminie 2 tygodni od dnia wejścia w życie nowelizacji budzi zastrzeżenia z punktu widzenia konstytucyjnej zasady niezawisłości sędziów i wynikającej z niej zasady ich nieusuwalności. W opinii podniesiono, że przyjęcie dopuszczalności ustawowego pozbawienia stanowisk sędziowskich sędziów TK, prowadziłoby do niekonstytucyjnego przyznania władzy ustawodawczej kompetencji do wpływania na odrębną i niezależną władzę sądowniczą.

Pozytywnie co do zasady została oceniona propozycja wyłaniania składu orzekającego TK, przewodniczącego składu oraz sędziego sprawozdawcy według kolejności alfabetycznej. Wskazano jednak na zasadność uzupełnienia tej regulacji o rozwiązania umożliwiające odstąpienie od przedmiotowej zasady w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

W opinii podniesiono, że wprowadzenie wyjątku od zasady ostateczności orzeczeń TK polegającego na tym, że w niektórych kategoriach spraw Sejm mógłby większością 2/3 głosów wnioskować do TK o ponowne rozpatrzenie sprawy pod warunkiem, że wyszły na jaw nowe okoliczności, nieznane Trybunałowi w momencie orzekania jest niezgodne z art. 190 ust. 1 in fine Konstytucji według którego orzeczenia TK są ostateczne.

Z aprobatą odniesiono się do samej koncepcji przekazania obowiązku ogłaszania orzeczeń TK Prezesowi TK, ale wskazano, że uregulowanie to musi być bardziej szczegółowe i precyzyjne.

Opinia została opracowana w ramach prac Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.

Opinia OBSiL KRRP z dnia 6 czerwca 2016 r. o poselskim projekcie ustawy o zmianie do projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym złożonym przez grupę posłów PSL (druk Nr 569)

/fot. By Adrian Grycuk – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=46587031/

Czytaj więcej

Opinia KRRP do projektu zmian Konstytucji RP

Krajowa Rada Radców Prawnych zaopiniowała poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, skierowany przez posłów ruchu Kukiz ’15 (druk Nr 166). Projekt przewiduje zmianę Ustawy Zasadniczej w zakresie regulacji dotyczących trybu kreacji i zakresu kompetencji TK. Nowelizacja zakłada wyłączenie kognicji TK w odniesieniu do kontroli konstytucyjności przepisów ustawy o TK i przekazanie kompetencji w tym zakresie Sądowi Najwyższemu. Propozycja ta spotkała się z krytyczną oceną, albowiem jak wskazano w opracowanej ekspertyzie, przyznanie SN wzmiankowanych kompetencji stanowiłoby wyłom w modelu kontroli konstytucyjności prawa stosowanym w Europie kontynentalnej w kierunku obcego europejskiej tradycji modelu amerykańskiego. Wskazano nadto, że stanowiłoby to również odejście od zasady wyboru organu orzekającego o konstytucyjności prawa przez Sejm, a także od zasady kadencyjności sędziów sądu konstytucyjnego.

W odniesieniu do zaproponowanego w projekcie zwiększenia składu liczbowego TK do 18 sędziów wskazano, że z punktu widzenia efektywności mechanizmów decyzyjnych, właściwszy byłby skład nieparzysty. Jednocześnie podkreślono, że wprowadzenie zasady wybierania sędziów TK kwalifikowaną większością 2/3 głosów, stosowanej w niektórych państwach europejskich np. Niemcy, Włochy czy Węgry, może pozytywnie wpłynąć na reprezentatywność TK i ograniczyć jego monopolizację przez jedną siłę polityczną w parlamencie. Zwrócono jednak uwagę, że wybór sędziów kwalifikowaną większością głosów przy braku konsensusu pomiędzy poszczególnymi ugrupowaniami co do udzielenia poparcia zgłoszonym kandydatom, może w praktyce znacznie utrudnić obsadę stanowisk sędziowskich.

W opinii negatywnie odniesiono się do propozycji wygaśnięcia kadencji wszystkich dotychczasowych sędziów TK w terminie 60 dni od daty wejścia w życie proponowanej ustawy oraz powołaniu nowych sędziów na nowych zasadach, podnosząc, że nowe zasady wyboru sędziów powinny mieć zastosowanie do nowych sędziów TK, zaś dotychczasowi powinni kadencję zakończyć na obecnie obowiązujących zasadach.

Opinia została opracowana w ramach prac Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.

Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych o projekcie ustawy z dnia 15 grudnia 2015 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy Nr 166)

Fot. by Katarzyna Czerwińska – Senat Rzeczypospolitej Polskiej, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47077419

 

Czytaj więcej

KRRP o projekcie zmian w Kodeksie Karnym

Krajowa Rada Radców Prawnych zaopiniowała projekt z dnia 23 maja 2016 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw zmierzający do wprowadzenia do polskiego prawa karnego zmian mających w założeniu skutkować zwiększeniem efektywności mechanizmów służących pozbawiania sprawców przestępstw korzyści z nich osiąganych.

Projekt przewiduje m.in. wprowadzenie możliwości orzeczenia przepadku przedmiotów i składników majątkowych przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa, z którego sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości oraz w wypadkach wskazanych w ustawie, chociażby nie stanowiło własności sprawcy. W istniejącej już regulacji przepadku korzyści majątkowej projekt precyzuje, że za korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa uważa się także wszelkie pożytki, jakie sprawca lub inny podmiot uzyskał z takiej korzyści. Ponadto zmienia się zakres przedmiotowy orzekania tego środka – poprzez umożliwienie orzekania go także w odniesieniu do sprawców działających w ramach zorganizowanej grupy lub związku, mającego na celu popełnianie przestępstw, a także w odniesieniu do każdego przestępstwa zagrożonego karą, której górna granica nie jest niższa, niż 5 lat pozbawienia wolności, o ile przestępstwo prowadziło lub mogło prowadzić do osiągnięcia korzyści majątkowej. Zastrzeżenia zgłoszono m.in. do wprowadzanej projektem możliwości orzekania przepadku składników przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa w przypadku nieumyślnego pomocnictwa. Za niedopuszczalne uznano objęcie domniemaniem przestępnego pochodzenia majątku uzyskanego w okresie 5 lat przed popełnieniem przestępstwa, bowiem uregulowanie pozwalające na orzeczenie przepadku korzyści uzyskanych w okresie, kiedy sprawca nie popełnił jeszcze przestępstwa, które mu przypisano, stanowić będzie obejście zasady domniemania niewinności w zakresie prawnokarnych skutków skazania. Zwrócono także uwagę na kilka innych kwestii budzących wątpliwości.

Opinia została opracowana w ramach prac Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.

Opinia Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych do projektu z dnia 23 maja 2016 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw

Czytaj więcej

KRRP o projekcie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

KRRP przedstawiła opinię o poselskim projekcie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk sejmowy nr 558). Zaopiniowany projekt nie ma charakteru nowelizacji, lecz stanowi propozycję nowej ustawy, w sposób całkowity regulującej organizację i tryb funkcjonowania Trybunału. W opinii ustosunkowano się jedynie do tych elementów projektu, które budzą największe wątpliwości. Dotyczą one dwóch podstawowych zagadnień, związanych z organizacją i funkcjonowaniem Trybunału tj. rozwiązań proponowanych w odniesieniu do statusu sędziów Trybunału oraz procedury rozpatrywania spraw zawisłych przed TK.

Negatywnie oceniono propozycję ujętą w art. 10 ust. 2 projektu, zgodnie z którą stwierdzenie wygaśnięcia mandatu sędziego TK w przypadku skazania go prawomocnym orzeczeniem dyscyplinarnym na karę usunięcia ze stanowiska miałoby być uzależnione od uprzedniej zgody Prezydenta RP wyrażonej w formie postanowienia, na wniosek Zgromadzenia Ogólnego, skierowany do Prezydenta RP w postaci uchwały. Konstrukcja ta jest bowiem niezgodna z zasadą podziału i równowagi władz, zasadą odrębności i niezależności sądów i trybunałów, zasadą niezawisłości sędziów TK, a także podważa zasadę sądowego rozpatrywania spraw.

Zastrzeżenia skierowano również w stosunku do regulacji przewidzianych w art. 25 ust. 1 pkt 1 lit. e i f, a także art. 37 ust. 2 i 3 projektu w zakresie w jakim przewidują one: ukształtowanie pełnego składu Trybunału na poziomie przekraczającym 2/3 ogólnej liczby sędziów; orzekanie przez Trybunał w pełnym składzie w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy o TK, podczas gdy w przypadku wszystkich innych ustaw jako zasadę projekt przyjmuje orzekanie przez TK w składzie 7 sędziów; poszerzenie katalogu przypadków, w których TK zobligowany byłby do orzekania w pełnym 11-osobowym składzie o bliżej niesprecyzowaną kategorie spraw „o szczególnej zawiłości”; kompetencję Prezydenta RP i Prokuratora Generalnego do inicjowania postępowania TK w pełnym składzie w terminie 60 dni od przekazania przez Prezesa TK informacji o wpłynięciu wniosku; obowiązek rozpatrywania przez TK spraw, a także wyznaczanie terminów rozpraw z uwzględnieniem kolejności ich wpływu oraz umocowanie Prezydenta do wnioskowania o wyznaczenie terminu rozprawy z pominięciem kolejności wpływu spraw.

Negatywnie oceniono także rozwiązanie zawarte w art. 60 ust. 1 projektu przewidujące, że rozprawa nie może odbywać się wcześniej niż po upływie 60 dni od doręczenia zawiadomienia o jej terminie. Zestawienie tej regulacji ze wskazanym wyżej przepisem przewidującym dla Prezydenta RP i Prokuratora Generalnego również 60 dniowy termin na zwrócenie się o rozpoznanie sprawy „szczególnie zawiłej” w pełnym składzie, wskazuje, że Trybunał może wyznaczyć rozprawę nie wcześniej niż po upływie 60 dni od dnia przekazania przez Prezesa TK informacji o wpłynięciu wniosku, a w efekcie rozprawa będzie mogła się odbyć nie wcześniej niż po upływie 120 dni od tej daty. Z dezaprobatą odniesiono się również do konstrukcji zawartej w art. 60 ust. 6 in fine projektu, zgodnie z którym nieobecność prawidłowo zawiadomionego Prokuratora Generalnego lub jego przedstawiciela miałaby wstrzymywać możliwość rozpoznania sprawy we wszystkich przypadkach, gdy z przepisów wynika jego obowiązek uczestnictwa w rozprawie. Wskazano, że stanowi to zbyt daleko posuniętą ingerencję organów władzy wykonawczej w sferę funkcjonowania TK, a przepis ten mógłby stanowić narzędzie obstrukcji prac TK, co jest niezgodne z zasadą podziału władz, równowagi władz, niezależności Trybunału, jak również zasadą praworządności, na straży której stoi właśnie Prokurator Generalny.

Uwagi zgłoszone zostały także w stosunku do art. 68 ust. 2 projektu w zakresie wyłączeń od zasady orzekania zwykłą większością głosów, jak również stwierdzono jednoznacznie, że przyjęcie formuły orzekania przez Trybunał w oparciu o jakąkolwiek większość inną niż określona w art. 190 ust. 5 Konstytucji i art. 68 ust. 1 projektu stanowi naruszenie Konstytucji.

W opinii jako wątpliwe, z punktu widzenia wynikających z zasady demokratycznego państwa prawnego, zasad poprawnej legislacji oraz odpowiedniego vacatio legis, oceniono nadto normy intertemporalne zawarte w przepisach art. 82, art. 83 ust. 1 i art. 85 projektu.

Opinia OBSiL KRRP z dnia 3 czerwca 2016 r. o poselskim projekcie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk sejmowy nr 558)

/fot. By Adrian Grycuk – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=46587031/

Czytaj więcej

KRRP o projekcie zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa

Krajowa Rada Radców Prawnych zaopiniowała projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. Pozytywnie zaopiniowane zostały rozwiązania zmierzające do wprowadzenia zasady jednokadencyjności członków KRS oraz wprowadzenia okręgów wyborczych. Krytyczne uwagi skierowane zostały odnośnie zmian przewidujących skrócenie bieżącej kadencji KRS oraz przyznających Prezydentowi RP kompetencję do wyboru sędziego spośród kandydatów zgłoszonych przez KRS. W opinii zwrócono uwagę na nieproporcjonalność projektowanej ingerencji w konstytucyjnie ukształtowany system wyłaniania i funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa. Zaproponowano również inne uregulowanie związane z wejściem proponowanych zmian w życie, pozwalające na dokonanie nowelizacji z poszanowaniem zasady proporcjonalności i niezbędności oraz zaufania obywateli do państwa i prawa.

Stanowisko OBSiL KRRP z dnia 30 maja 2016 r. dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa z dnia 2 maja 2016 r.

/fot.wikipedia.org/Adrian Grycuk/CC BY-SA 3.0 pl/

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP z dnia 16 maja 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 451)

Głównym celem przyświecającym proponowanym w projekcie zmianom jest zwiększenie transparentności procesu karnego. Osiągnięciu tego celu ma służyć wzmocnienie konstytucyjnej zasady jawności rozprawy w postępowaniu karnym oraz zagwarantowanie w pełniejszym zakresie możliwości utrwalania przebiegu rozprawy przez przedstawicieli środków masowego przekazu.

Pełny tekst opinii z dnia 16 maja 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 451) publikujemy poniżej:

Opinia OBSiL KRRP z dnia 16 maja 2016 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 451)

Czytaj więcej