Powązkowska 15 01-797 Warszawa


  Kontakt : +48 22 300 86 40

Opinia OBSiL KRRP w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (UD113)

W dniu 5 sierpnia 2020 r. do konsultacji publicznych skierowany został projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, oznaczony w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów numerem UD113, w wersji z dnia 20 lipca 2020 r. Projekt został przygotowany przez Komisję ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego, działającą przy Ministrze Aktywów Państwowych. W Projekcie proponuje się szeroką reformę prawa spółek handlowych, która obejmuje 3 zasadnicze obszary:

a) wprowadzenie do polskiego prawa regulacji prawa grup spółek (prawa koncernowego, prawa holdingowego);
b) zreformowanie zasad sprawowania nadzoru w spółkach kapitałowych, w szczególności w odniesieniu do rad nadzorczych; oraz
c) wprowadzenie punktowych zmian w tych zagadnieniach z zakresu funkcjonowania organów spółek kapitałowych, które do tej pory budziły istotne wątpliwości w praktyce, takich jaki zasady liczenia kadencji członków organów spółek kapitałowych czy reguły ponoszonej przez nich odpowiedzialności cywilnoprawnej.

W pierwszej kolejności należy przyjąć z aprobatą proponowaną metodę wprowadzania zmian, polegającą na dokonaniu przeglądu dotychczasowej regulacji, zidentyfikowania obszarów wymagających reformy i zaprojektowaniu kompleksowego pakietu nowych rozwiązań. Upływ 20 lat od czasu uchwalenia Kodeksu spółek handlowych, stanowi dobrą okazję do refleksji nad obecnym kształtem polskiego prawa spółek i jego adekwatności do współczesnych realiów obrotu. Potrzebę przeglądu wzmacnia fakt, że w ostatnich latach Kodeks był reformowany głównie w związku z koniecznością transpozycji przepisów unijnych albo w trybie tzw. ustaw deregulacyjnych, co często ograniczało zakres wprowadzanych zmian. Ostatnia nowelizacja Kodeksu, która miała charakter przekrojowy, została uchwalona w 2003 r. Trzeba tutaj jednak wspomnieć, że wprowadzenie do polskiego prawa prostej spółki akcyjnej wiązało się z istotną modernizacją szeregu instytucji prawa spółek kapitałowych, choć tylko w ramach nowej formy prawnej. W świetle powyższych uwag nie jest więc pozbawione podstaw twierdzenie, że w ostatnich latach polskie prawo spółek dotykał pewien imposybilizm w zakresie reformy tych obszarów regulacji, które dotychczas funkcjonowały wadliwie w obrocie lub wobec których istniały daleko idące wątpliwości w doktrynie, a także systemowego rozszerzenia wprowadzonych już reform.

W załączeniu poniżej publikujemy Opinię Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (UD113).

Opinia OBSiL z 07.09.2020 r. – KSH

Czytaj więcej

Poradnik OBSiL – Tarcza Antykryzysowa w praktyce. Drugie wydanie

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji KRRP przygotował drugie już wydanie poradników dotyczących praktycznych aspektów stosowania pakietu ustaw zwanych tarczą antykryzysową. 18 kwietnia weszła w życie ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695), czyli tzw. tarcza antykryzysowa 2.0. Oba poradniki uwzględniają stan prawny zawarty w tej regulacji. Zapraszamy Państwa do lektury.

Tarcza antykryzysowa – poradnik dla radców prawnych. Wybrane zagadnienia. Wyd. II

Tarcza antykryzysowa dla przedsiębiorców. Wybrane zagadnienia. Wyd. II

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP w sprawie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej ustawy z dnia 6 kwietnia 2020 r. o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

6 kwietnia 2020 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. [dalej : Ustawa]. Jej istota sprowadza się do stworzenia podstaw prawnych dla przeprowadzenia wyborów prezydenckich, zarządzonych na 10 maja br., wyłącznie w drodze głosowania korespondencyjnego, co – w ocenie zarówno projektodawców ustawy, jak i większości sejmowej – stanowić miałoby gwarancję bezpiecznego przeprowadzenia tych wyborów dobie pandemii COVID-19.

Opinia OBSiL z 16.04.2020r.

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP w sprawie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej polskiej poselskiego projektu ustawy w sprawie szczególnych zasad przeprowadzania głosowania korespondencyjnego w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r.

W dniu 31 marca grupa posłów złożyła w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy w sprawie szczególnych zasad przeprowadzania głosowania korespondencyjnego w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. (druk nr 314) [dalej: Projekt]. W projekcie proponuje się wprowadzenie do ordynacji wyborczej mechanizmu głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców, uczestniczących w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. (art. 2 ust. 1 ), z wyłączeniem możliwości stosowania go w obwodach utworzonych w jednostkach, o których mowa w art. 12 § 4 i 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy [dalej: Kodeks], oraz w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich, a także w przypadku udzielenia przez wyborcę pełnomocnictwa do głosowania, o którym mowa w rozdziale 7 Kodeksu (art. 2 ust. 2 Projektu).

Opiniowany projekt liczy zaledwie dziewięć artykułów, przy czym – włączając wyżej przywołany – jedynie trzy regulują szczegółowe zagadnienia normatywne (art.: 2; 5; 7) jeden ma charakter ogólny (art. 1), dwa odsyłają do rozwiązań ujętych w Kodeksie (art. 3 i 8), a pozostałe – nie licząc końcowego – mają charakter upoważniający właściwych ministrów oraz Państwową Komisję Wyborczą do uregulowania szczegółowych zagadnień związanych z organizacją i przebiegiem głosowania w proponowanej w nim formule. Tym samym, wnioskodawcy proponują Sejmowi nie tylko uchwalenie ustawy o charakterze incydentalnym, ale również par excellence kadłubowym, nie uwzględniającym, m. in. przepisów zmieniających, przejściowych, dostosowujących oraz uchylających.

Opinia OBSiL z 01.04.2020

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP w sprawie projektu ustawy z dnia 17 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw

W dniu 17 stycznia 2020 r. grupa senatorów zwróciła się do Marszałka Senatu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (druk senacki Nr 50). Jak wskazali inicjatorzy w uzasadnieniu do przedłożonego wniosku, celem załączonego do wniosku projektu jest dostosowanie przepisów prawa krajowego, w zakresie realizacji obowiązku zapewnienia każdemu prawa do niezawisłego i bezstronnego sądu, a także dostosowania stanu prawnego do wymogów wynikających z prawa Unii Europejskiej – art. 47 Karty Praw Podstawowych oraz art. 9 ust. 1 dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (s. 1). W przedmiotowym uzasadnieniu podkreślono również, że na mocy wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE] z dnia 19 listopada 2019 r. doszło do wiążącego Polskę ustalenia, że aktualnie obowiązujące przepisy krajowe, regulujące zasady kształtowania składu osobowego Krajowej Rady Sądownictwa [dalej: KRS] są niezgodne z prawem europejskim, gdyż naruszają uprawnienia władzy sądowniczej. Niezgodność ta skutkuje wadliwością czynności podejmowanych przez wadliwie ukształtowaną KRS, w tym także czynności w zakresie wskazywania kandydatów do powołania na stanowiska sędziowskie (s. 2) Inicjatorzy postępowania powołali się ponadto na stanowisko Sądu Najwyższego [dalej: SN], który w prawomocnym wyroku z dnia 5 grudnia 2019 r., jednoznacznie stwierdził, że w obecnym stanie prawnym, regulowanym ustawą z dnia 12 maja 2011 r. (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 84 ze zm.) KRS nie spełnia wymogu niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej, a w konsekwencji, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego [dalej: IDSN], powołana w całości przez tę KRS, nie stanowi sądu w rozumieniu europejskiego standardu niezależności sądów, a tym samym konieczne jest przejęcie jej kompetencji przez inny sąd, spełniający ten standard.

Opinia z 20.02.2020 – KRS (druk Nr 50) final

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP dotycząca projektu decyzji Ministra Obrony Narodowej w sprawie wykonywania pomocy prawnej w resorcie obrony narodowej

Zasady wykonywania zawodu radcy prawnego i świadczenia pomocy prawnej określa ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Ustawa ta używa następujących pojęć: „wykonywanie zawodu” oraz „świadczenie pomocy prawnej”. Z tego względu już tytuł Projektu decyzji wydaje się być nieprawidłowo sformułowany, gdyż w zgodności z wyrażeniami ustawowymi powinien brzmieć: „w sprawie świadczenia pomocy prawnej w resorcie obrony narodowej”. Pomoc prawna jest jedną z postaci pomocy w ogólnym znaczeniu, zaś pomoc jako taką świadczy się, względnie wyświadcza, jednakże się jej nie wykonuje. Projekt używa obu pojęć: „pomoc prawna” i „obsługa prawna”, ale czyni to niekonsekwentnie, przemiennie używając obu tychże pojęć np. § 1 pkt. 3, § 2, § 6, § 9 pkt. 1. Projektowana regulacja nie wzięła pod uwagę, że pojęcie „obsługa prawna” zostało zamienione przy okazji nowelizacji ustawy, pojęciem „pomoc prawna” Z tego względu zdaniem Komisji w projektowanym tekście pojęcie „obsługa prawna” powinno zostać jednolicie zastąpione pojęciem „pomoc prawna” w odpowiedniej liczbie i przypadku.

Opinia z 22.01.2020 r. – decyzja MON

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP w sprawie ustawy uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw

20 grudnia 2019 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw [dalej Ustawa]. Podstawę prac legislacyjnych Izby stanowił projekt wniesiony 12 grudnia 2019 r. przez grupę posłów (druk poselski Nr 69), jednoznacznie negatywnie oceniony przez liczne grona eksperckie oraz środowiska prawnicze – w tym również przez Krajową Radę Radców Prawnych – jako niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [dalej: Konstytucja], jak również z obowiązującym Rzeczpospolitą Polską prawem międzynarodowym, w szczególności z art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka [dalej: EKPC] oraz z art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej [dalej: KPPUE], a także z art. 19 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej [dalej :TFUE].

Projekt ustawy nowelizującej naruszał standardy konstytucyjne oraz wynikające z prawa europejskiego aż w pięciu obszarach regulacji, dotyczących:

1 – autonomii samorządu sędziowskiego;
2 – orzecznictwa sądów;
3 – konstytucyjnych wolności i praw sędziów;
4 – odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów;
5 – procedury wyboru Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
Przedmiotowa opinia prawna koncentruje się na analizie regulacji, zawartych w Ustawie pod kątem aktualności zarzutów, podnoszonych uprzednio wobec jej projektu. Dodatkowo, ocenie zgodności z Konstytucją poddany zostanie sposób procedowania nad projektem oraz przyjęty w niej okres vacatio legis, a w konsekwencji zgodność Ustawy ze standardami prawidłowej legislacji, wynikającymi z zasady demokratycznego państwa prawnego.

OBSiL_Opinia z 03.01.2020 r. – prof. S. Patyra

Czytaj więcej

Raport w przedmiocie oceny, w świetle prawa Unii Europejskiej, ustawy z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw

Przedmiotem niniejszego raportu (dalej „raport”), przygotowanego na zlecenie Krajowej Izby Radców Prawnych, jest ocena konsekwencji przyjęcia przez polski parlament ustawy, której projekt poselski wpłynął do Sejmu w dniu 12 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (dalej „ustawa”), a który to projekt Sejm przyjął 20 grudnia 2019 roku i skierował do rozpatrzenia do Senatu RP.

Treść raportu dotyczy stosunku ustawy do prawa Unii Europejskiej oraz skutków, jakie są możliwe w sferze prawa Unii Europejskiej, w wypadku przyjęcia jej przez prawodawcę. Są to odpowiednio instrumenty, które mogą zastosować organy unijne (Komisja Europejska, sądy unijne) w zw. z przyjęciem ustawy, a także inne konsekwencje, jak np. złamanie zasady zaufania między państwami i nierespektowanie wyroków sądów polskich w innych państwach członkowskich UE.

OBSiL_Raport z 31.12.2019 r. – prof. Grzeszczak

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP dotycząca uprawnień pracodawcy w zakresie uzyskiwania informacji o dodatkowym zatrudnieniu radcy prawnego – bez wskazania przyczyny – zatrudnionego na podstawie umowy o pracę oraz czasu przebywania w zakładzie pracy przez radcę prawnego zatrudnionego na umowę o pracę

Przedmiotowa opinia prawna dotyczy uprawnień pracodawcy w zakresie uzyskiwania informacji o dodatkowym zatrudnieniu radcy prawnego – bez wskazania przyczyny – zatrudnionego na podstawie umowy o pracę oraz czasu przebywania w zakładzie pracy przez radcę prawnego zatrudnionego na umowę o pracę.

Problemy związane z tak ujętym zagadnieniem zostały wyrażone przez Zamawiającego opinię w formie dwóch pytań:
1) czy pracodawca może bez wskazania przyczyn –żądać informacji, gdzie jeszcze zatrudniony jest lub na rzecz kogo wykonuje obsługę radca prawny, mając na uwadze, że obowiązują go zapisy zasad etyki w tym zakaz kolizji interesów;
2) czy pracodawca, który zawarł z radcą prawnym w umowie o prace zapisy dot. czasu przebywania w zakładzie pracy (np. 2 razy po 8 h w tygodniu) może żądać informacji, czy radca prawny załatwia sprawy poza siedzibą, a jeżeli tak to ile to jest spraw – co stanowi de facto zapytanie o informacje jakie czynności na rzecz pracodawcy wykonuje radca w pozostałym czasie (np. w wymiarze 3/5 w tygodniu).

Opinia – czas pracy r.pr. i raportowanie

Czytaj więcej

Opinia OBSiL KRRP w sprawie projektu ustawy z dnia 12 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw

12 grudnia 2019 r. grupa posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji wniosła do Izby projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Druk sejmowy nr 69). Zgodnie z intencją wyrażoną przez wnioskodawców w Uzasadnieniu do projektu, zasadniczym celem przedłożenia jest, cyt. „uporządkowanie zagadnień ustrojowych związanych ze statusem sędziego Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, wojskowych oraz administracyjnych, a także organów samorządu sędziowskiego oraz organów sądów”.

Abstrahując od oczywistej konstatacji, iż jest to kolejny – na przestrzeni ostatnich czterech lat – projekt ustawy reformującej wymiar sprawiedliwości, nie sposób jest nie zauważyć, że przedmiotowy projekt nie tyle porządkuje, co dewastuje wymiar sprawiedliwości. Ujęte w nim propozycje w zasadniczy sposób podważają bowiem podstawowe standardy niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów, wynikające zarówno z postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [dalej: Konstytucja]1, jak i wiążącego Rzeczpospolitą Polską prawa europejskiego – w szczególności Europejskiej Konwencji Praw Człowieka2, jak i Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej3.

Naruszenia wskazanych standardów ujawniają się w pięciu obszarach regulacji:
1 – autonomia samorządu sędziowskiego;
2 – sfera orzecznicza sądów;
3 – konstytucyjne wolności i prawa sędziów;
4 – odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów;
5 – procedura wyboru Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Opinia z 18.12.2019 r. – Opinia PUSP SN

Czytaj więcej