KRRP przedstawiła opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wniesionego przez grupę posłów PSL (druk Nr 569).
Projekt zawiera przede wszystkim propozycję wprowadzenia regulacji mającej na celu zmianę sposobu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego co najmniej kwalifikowaną większością 2/3 głosów. Ponadto projektodawcy proponują ustawowe rozwiązanie spornej sytuacji powstałej w 2015 roku, związanej z obsadzeniem stanowisk sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Dodatkowo projekt zawiera propozycje uregulowania kolejności rozpoznawania spraw, a także trybu wyznaczania przewodniczącego składu, sędziego sprawozdawcy oraz składu orzekającego. Zaproponowane rozwiązania odnoszą się także do kwestii ustanowienia wyjątku od zasady ostateczności orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, a także zmiany trybu ogłaszania przyszłych orzeczeń oraz orzeczeń, które nie zostały dotychczas ogłoszone.
W opinii wskazano, że regulacja przewidująca wybór sędziów TK większością co najmniej 2/3 głosów w obecności połowy ustawowej liczby posłów znacznie utrudni procedurę wyboru sędziów i należy ją ocenić jako dysfunkcjonalną.
Proponowane rozwiązanie spornej sytuacji związanej z wyborem w dniu 8 października 2015 r. sędziów TK, którzy nie złożyli wobec Prezydenta RP ślubowania oraz z wyborem w dniu 2 grudnia 2015 r. sędziów TK, od których Prezydent RP odebrał ślubowanie poprzez ich przejście w stan spoczynku lub alternatywnie zrzeczenie się urzędu w terminie 2 tygodni od dnia wejścia w życie nowelizacji budzi zastrzeżenia z punktu widzenia konstytucyjnej zasady niezawisłości sędziów i wynikającej z niej zasady ich nieusuwalności. W opinii podniesiono, że przyjęcie dopuszczalności ustawowego pozbawienia stanowisk sędziowskich sędziów TK, prowadziłoby do niekonstytucyjnego przyznania władzy ustawodawczej kompetencji do wpływania na odrębną i niezależną władzę sądowniczą.
Pozytywnie co do zasady została oceniona propozycja wyłaniania składu orzekającego TK, przewodniczącego składu oraz sędziego sprawozdawcy według kolejności alfabetycznej. Wskazano jednak na zasadność uzupełnienia tej regulacji o rozwiązania umożliwiające odstąpienie od przedmiotowej zasady w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
W opinii podniesiono, że wprowadzenie wyjątku od zasady ostateczności orzeczeń TK polegającego na tym, że w niektórych kategoriach spraw Sejm mógłby większością 2/3 głosów wnioskować do TK o ponowne rozpatrzenie sprawy pod warunkiem, że wyszły na jaw nowe okoliczności, nieznane Trybunałowi w momencie orzekania jest niezgodne z art. 190 ust. 1 in fine Konstytucji według którego orzeczenia TK są ostateczne.
Z aprobatą odniesiono się do samej koncepcji przekazania obowiązku ogłaszania orzeczeń TK Prezesowi TK, ale wskazano, że uregulowanie to musi być bardziej szczegółowe i precyzyjne.
Opinia została opracowana w ramach prac Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.
/fot. By Adrian Grycuk – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=46587031/